Jak przygotować dziecko do nauki czytania?

W przedszkolu pojawia się tak zwane czytanie globalne czyli całościowe. Dziecko nie rozpoznaje liter w wyrazie, ale w połączeniu z obrazkiem rozpoznaje go jako całość. Dobry rozwój mowy , bogate słownictwo i prawidłowa wymowa dziecka sprzyja kształtowaniu gotowości do nauki czytania. Sześciolatek powinien już prawidłowo artykułować głoski. Należy kształtować motywację do samodzielnego czytania. Pomaga w tym literatura dziecięca. Dziecko zainteresowane słowem pisanym zaspokaja własną ciekawość, czerpie radość z poznawania i zdobywania nowych umiejętności i tym samym pokonuje trudności. Mobilizacją do dalszych wysiłków jest nagroda w formie pochwały osoby dorosłej.
Proces czytania w przedszkolu kieruje się pewnymi zasadami dydaktycznymi:
- zasada stopniowania trudności – polega na przechodzeniu od ćwiczeń prostych do coraz bardziej złożonych,
- zasada indywidualizacji – każde dziecko jest inne i w różnym czasie zdobywa umiejętności, zatem tez w innym czasie będzie przyswajało sobie litery,
- zasada systematyczności – polega na rozłożeniu nauki czytania na cały rok przedszkolny, stopniowego wprowadzania liter oraz ich utrwalania ( wprowadzanie trzech-czterech liter w ciągu miesiąca).
Podczas przygotowania dzieci do nauki czytania ważne jest, aby zachować kolejne etapy. Z najmłodszymi dziećmi prowadzi się ćwiczenia uwrażliwiające na odbieranie różnorodnych dźwięków z otoczenia, np. odgłosy instrumentów, zwierząt, zjawisk atmosferycznych, przedmiotów i dźwięków mowy ludzkiej. Kolejnym etapem są ćwiczenia doskonalące słuch językowy. Jest to kształtowanie pojęcia „zdania”. Dzieci zaczynają rozumieć, że w trakcie mówienia wypowiadamy, to o czym myślimy, tworząc w ten sposób zdanie. Zaczynamy ćwiczenia od bardzo krótkich zdań, np. „Ala ma kota”, „Ola ma psa”. Dzieci określają liczbę wyrazów w zdaniu. Można tutaj wykorzystać różne liczmany, np. klocki, kasztany, patyczki. Potem zwiększamy poziom trudności dokładając kolejne wyrazy, rozbudowując nasze zdanie, np. „Ala ma małego kota”, „Ola ma dużego psa”. Takie zabawy z dzieckiem pozwalają mu zrozumieć, że w trakcie naszego mówienia można wyodrębnić zdania, a w nich wyrazy. Kiedy dziecko opanuje już umiejętność wyodrębniania wyrazów w zdaniu można przystąpić do zabaw, w których należy wyodrębnić sylaby w wyrazach, przeliczając te sylaby i określać ich liczbę. Gdy dziecko zna już kilka liter, można wprowadzić rebusy obrazkowo-literowe. Nauka czytania zaczyna się od czytania sylab. Czytanie sylabami wpływa pozytywnie na stopień rozumienia tekstu i poprawia płynność czytania. Jeżeli dziecko wyodrębnia już słuchowo zdania, wyrazy i sylaby, należy przystąpić do analizy i syntezy głoskowej wyrazów, czyli określania jakie głoski słychać na początku, na końcu i w środku wyrazu.
W procesie nauki czytania bardzo ważne są zabawy doskonalące wrażliwość słuchową i spostrzegawczość wzrokową. Litera jest to znak graficzny, który piszemy i widzimy, natomiast głoska to odpowiednik słuchowy litery, który wymawiamy i słyszymy.
Powodem trudności w czytaniu u dzieci może być obniżony poziom funkcji psychicznych i procesów poznawczych. Może im towarzyszyć niski poziom orientacji w przestrzeni i zaburzona lateralizacja. Również wady wzroku i słuchu często utrudniają dokonywanie analizy wzrokowo-słuchowej. Dzieci w takimi problemami mylą często litery o podobnym kształcie i brzmieniu. Niewielkie trudności można niwelować samemu, natomiast niepokojące nas problemy należy skonsultować ze specjalistami, aby mogli postawić właściwą diagnozę.

Źródło: Przewodnik Bliżej Przedszkola nr 7-8.214-215/2019, pod red. R. Halik, M. Stasińska, M. Majewska, N. Łasocha, K. Gawlik, A. Czeglik s. 36-37

Opracowała : Joanna Jelonek

Wiersz
Kodeks przedszkolaka
Monika Niewielska

Przedszkolaczek dobrze wie
jak ma w grupie bawić się.
Lalką, piłką czy klockami,
zawsze w zgodzie z kolegami.

Przedszkolaczek nie narzeka
na swą kolej grzecznie czeka.
Chociaż czasem ktoś się krzywi,
wszyscy muszą być cierpliwi.

Przedszkolaczek zuch nie lada
po zabawie sam układa:
auta, misie w równym rządku,
bo nie boi się porządku.

Zna przedszkolak moc książeczek,
lecz nie podrze ich karteczek,
delikatnie je przekłada-
niszczyć książek nie wypada.

Piosenka
Słoneczko rozchmurz buzię

Słoneczko późno dzisiaj wstało
I w takim bardzo złym humorze,
I świecić też mu się nie chciało,
Bo mówi, że zimno na dworze.
Lecz gdy piosenkę usłyszało,
To się tak bardzo ucieszyło,
Zza wielkiej chmury zaraz wyszło
I nam radośnie zaświeciło.
Słoneczko nasze, rozchmurz buzie,
Bo nie do twarzy ci w tej chmurze,
Słoneczko nasze, rozchmurz się,
Maszerować z tobą będzie lżej!
Słoneczko nasze rozchmurz pyska,
Bo nie do twarzy ci w chmurzyskach,
Słoneczko nasze, rozchmurz się,
Maszerować z tobą będzie lżej!

Baśnie, bajki, bajeczki (03-07.02.2020)

- Uczestniczy w zabawach z elementem naśladownictwa, celowania, rozwijających współpracę i wyobraźnię, w zabawach ruchowych: bieżnych, z elementem czworakowania, opowieści ruchowej.
- Odpowiada na pytania dotyczące wiersza, opowiadania.
- Kojarzy przedmiot z utworem, w jakim go spotykamy.
- Liczy w zakresie 10.Kntynuuje proste rytmy.
- Wskazuje różnice między obrazkami.
- Rozwiązuje proste zagadki.
- Uczestniczy w ćwiczeniach: szczęki dolnej, języka, warg, podniebienia miękkiego.
- Używa określeń: cicho, głośno, wesoło, smutno, szybko, wolno, w odniesieniu do muzyki.
- Rysuje wybranego bohatera baśni., opisuje wygląd baśniowych postaci, określa zachowanie bohaterów baśniowych, poznaje wybrane wartości, np.: miłość, dobro, przyjaźń itp.,

Muzyka wokół nas (10-14.02.2020)

- Uczestniczy w zabawach tematycznych i integracyjnych podczas balu karnawałowego
- Koloruje rysunki konturowe, wycina serpentyny, ozdabia balony
- Uczestniczy w zabawach z elementem naśladownictwa, celowania, rozwijających współpracę i wyobraźnię, w zabawach ruchowych: bieżnych, z elementem czworakowania, opowieści ruchowej.
- Odpowiada na pytania dotyczące wiersza, opowiadania.
- Dokonuje analizy i syntezy sylabowej
- śpiewa piosenki w grupie i indywidualnie , odtwarza rytm
- bierze udział w balu przebierańców oraz w projekcie Mały Artysta „Miłość w świecie bajek”
- uczestniczy w przedstawieniu „Profesorek Wodorek i Wehikuł czasu”

Nie jesteśmy sami w kosmosie (17-21.02.2020)

- Uczestniczy w zabawach: z elementem skoku, bieżnych.
- Słucha rymowanki i rytmicznie ją powtarza.
- Odpowiada na pytania dotyczące opowiadania, wiersza, piosenki.
- Naśladuje dźwięki instrumentów, rozpoznaje i nazywa wybrane instrumenty.
- Aktywnie słucha muzyki, w tym muzyki relaksacyjnej, hejnału z wieży mariackiej.
- Śpiewa piosenkę., wykonuje własny instrument i akompaniuje na nim.
- Uczestniczy w zabawach z wykorzystaniem instrumentów.
- Improwizuje ruchem muzykę.

Mój wymarzony zawód (24-28.02.2020)

- Wita się z rówieśnikiem różnymi częściami ciała.
- Chętnie uczestniczy w zabawach ruchowych: orientacyjno-porządkowych, bieżnych, z elementem toczenia, równowagi.
- Słucha z uwagą czytanych utworów literackich dotyczących kosmosu, ciekawostek o Ziemi.
- Rozpoznaje planety na obrazkach
- Buduje statek kosmiczny z klocków.
- Porównuje ufoludki, określa ich cechy.
- Liczy do 10, nazywa kolory
- Odpowiada na pytania dotyczące opowiadania, wiersza, piosenki.
- Układa koła (UFO) od najmniejszego do największego.
- Układa rakietę według wzoru.

06-10.01.2020 Mijają dni, miesiące, lata…

Kształtowanie umiejętności dostrzegania i odtwarzania rytmu, powtarzających się sekwencji i kontynuowania ich.
Rozwijanie świadomości rytmicznej organizacji czasu.
Poszerzanie zasobu słownictwa i pojęć związanych z mierzeniem, określaniem czasu.
Dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie w poszczególnych porach roku.
Doskonalenie umiejętności stosowania technik twórczego myślenia i rozwijanie wyobraźni podczas działania i zabaw słownych.
Uświadomienie konieczności racjonalnego wykorzystania czasu, planowania sposobu spędzania wolnych chwil.
Kształtowanie umiejętności liczenia, porównywania liczebności zbiorów w różnych sytuacjach zadaniowych.

13-17.01.2020 Babcia i dziadek

Wzmacnianie więzi emocjonalnych z najbliższymi członkami rodziny.
Zachęcanie dzieci do podtrzymywania rodzinnych zwyczajów i tradycji.
Rozbudzanie empatii i uczenie właściwego reagowania na emocje i potrzeby innych.
Kształcenie gotowości do niesienia pomocy i respektowania prawa do wypoczynku najbliższych.
Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych – budowania dialogu, wywiadu, rozmowy.
Kształtowanie właściwej postawy dzieci wobec osób starszych.

20-24.01.2020 Zima i zwierzęta

Rozpoznawanie i nazywanie: wróbla, gołębia, sikory i wrony, różnicowanie wielkości: duży – mały, grupowanie elementów według wielkości;
Doskonalenie liczenia w dostępnym zakresie;
Wdrażanie do uważnego słuchania i obserwowania, rozwijanie spostrzegawczości słuchowej, doskonalenie syntezy sylabowej;
Rozumienie określeń: w, obok, na;
Doskonalenie sprawności manualnej;
Wdrażanie do zachowywania prawidłowego toru oddechowego,
Rozumienie potrzeby dokarmiania ptaków w zimie;
Wdrażanie do reagowania ruchem na zmiany tempa, śpiewem na umówiony gest;
Rozwijanie pamięci i spostrzegawczości wzrokowej;
Poznanie elementów, z których składa się karmnik;
Ustalanie kolejności wydarzeń i używanie określeń z tym związanych: na początku, najpierw, potem, następnie, na koniec;
Ćwiczenia w przeliczaniu w zakresie 10;
Wdrażanie do prawidłowego trzymania kredki.

27-31.2020 Jak wyglądał świat przed milionami lat?

Zabawy tematyczne z użyciem figurek dinozaurów. Ćwiczenia logopedyczne.
Zabawa w muzycznej krainie dinozaurów (zabawa ruchowa z wykorzystaniem elementów metody opowieści ruchowe R.Labana). Osłuchanie się z tekstem i melodią piosenki „Kto widział dinozaura?”. Rozmowa kierowana o tekście piosenki.
Rozmowa z dziećmi na temat „Dlaczego wyginęły dinozaury?”. Lepienie figurek dinozaurów z plasteliny.
Układnie szlaczka z jaj. Zabawa organizacyjno - porządkowa z szarfami. Stosowanie pojęć duży, większy, największy. Rozmowa kierowana na podstawie wiersza A. Wojtyły „Dinozaury”. Zabawa orientacyjno – porządkowa „Dinozaur”. Zabawa matematyczna „Gdzie jest dinozaur?”
Rozmowa kierowana na podstawie wiersza A. Wojtyły „Dinozaury”. Zabawa orientacyjno – porządkowa „Dinozaur”. Zabawa matematyczna „Gdzie jest dinozaur?”

Piosenka
Jedzie Mikołaj

Jadą, jadą sanie, księżyc złoty świeci
Hej! jedzie w nich Mikołaj do wszyściutkich dzieci.
Świętemu szron biały na wąsiskach siada,
Hej! leci za nim spiskiem aniołków gromada.
Obudził się niedźwiedź w zimową pogodę,
Hej! listu nie pisałem, ale lubię miodek.
Cieszy się Mikołaj, widać to po minie,
Hej! zaraz wyląduje na jakimś kominie.
Święty Mikołaju, nie wracaj do raju!
Hej! zostań tu na ziemi wszyscy cię kochają.

Wiersz
Choinka w lesie stała

Choineczka w lesie stała,
z roku na rok podrastała.
A czuwali nad nią stale
i leśnicy, i krasnale.
Ta choinka, ta zielona,
stała w lesie ośnieżona.
Trzy sarenki tam przybiegły,
na spoczynek pod nią legły.
Ta choinka w śniegu biała,
z wiatrem szyszki kołysała.
Zobaczyła ją wiewiórka
i po szyszkach dała nurka.
Nowy Rok, to jego wola,
przeznaczył ją do przedszkola.
Zaraz sam się tu pojawi,
żeby z dziećmi się pobawić.

TEMAT TYGODNIA: "CZEKAMY NA MIKOŁAJA"
TEMATY DNIA:
W krainie Mikołaja
Mikołaj i Elfy szykują prezenty
Worek pełen prezentów
Mikołaj spełnia marzenia
Mikołajki

Zamierzenia:
Kształtowanie postawy pielęgnowania tradycji i zwyczajów poprzez wywoływanie radosnego nastroju oczekiwania na Mikołaja, oglądanie dekoracji świątecznych, słuchanie utworów związanych z obchodzeniem Mikołajków
Kształtowanie empatii dla innych, gdy przeżywają smutne chwile
Kształtowanie postawy radości przyjmowania prezentów i obdarowywania nimi innych
Rozwijanie umiejętności porozumiewania się poprzez słuchanie poleceń i pytań nauczyciela, wypowiadanie się na określony temat
Rozwijanie sprawności ruchowej, koordynacji wzrokowo –ruchowej i poczucia rytmu, orientacji przestrzennej, orientacji na kartce z wykorzystaniem całej przestrzeni
Rozwijanie umiejętności wypowiadania się i wyciągania wniosków poprzez odpowiadania na pytania dotyczące wysłuchanego tekstu, opowiadanie o swoich marzeniach i pragnieniach
Rozwijanie uwagi i pamięci, wdrażanie do wykonywania złożonych poleceń, rozwijanie spostrzegawczości, analizy i syntezy wzrokowej
Poznanie obrazu graficznego głoski m (litera M,m) oraz podpisów do obrazka (Mikołaj, sanie)
Rozwijanie ekspresji muzycznej i wyobraźni ruchowej poprzez ilustrowanie ruchem treści utworu, uwrażliwianie na różne barwy dźwięku
Wdrażanie do rozumienia pojęcia liczby 7 i jej znaku graficznego, porównywanie wzrastającej wielkości

TEMAT TYGODNIA: "CORAZ BLIŻEJ ŚWIĘTA"
TEMATY DNIA:

Przygotowania do świąt Bożego Narodzenia
Ubieramy choinkę-Choinkowe ozdoby
Czekamy na Boże Narodzenie
Święta tuż, tuż

Zamierzenia:
Kształtowanie postawy pielęgnowania tradycji i zwyczajów poprzez wywoływanie radosnego nastroju oczekiwania na święta, oglądanie ilustracji świątecznych, dzielenie się swoimi doświadczeniami z obchodów świąt
Rozwijanie postawy otwartości na innych poprzez przybliżanie dzieciom różnych tradycji świąt Bożego Narodzenia, uważne słuchanie wypowiedzi koleżanek i kolegów
Rozwijanie umiejętności budowania dobrych relacji poprzez okazywanie życzliwości w codziennych sytuacjach
Rozwijanie umiejętności porozumiewania się poprzez słuchanie poleceń i pytań nauczyciela, uważne słuchanie wypowiedzi
Rozwijanie sprawności i koordynacji ruchowej całego ciała, poczucia rytmu, orientacji przestrzennej, sprawności manualnej, koordynacji oko –ręka poprzez rysowanie linii poziomych i pionowych
Rozwijanie umiejętności wypowiadania się i wyciągania wniosków poprzez odpowiadanie na pytania dotyczące utworu, uogólnianie treści obrazka, dzielenie się własnymi doświadczeniami związanymi z obchodzeniem świąt Bożego Narodzenia-Rozwijanie uwagi i pamięci poprzez wskazywanie, który obrazek zniknął, wdrażanie do wykonywania złożonych poleceń
Poznanie graficznego obrazu głoski A oraz podpisów pod obrazki np.: aniołek., próby rozpoznawania i nazywania liter oznaczających samogłoski-Poszerzanie wiedzy na temat obchodzenia świąt Bożego Narodzenia dawniej i dziś, tego w jaki sposób kartka pocztowa trafia od nadawcy do adresata-Rozwijanie logicznego i przyczynowo –skutkowego myślenia poprzez opowiadanie historyjki obrazkowej, tworzenie rytmicznego układu elementów, ćwiczenie liczenia w znanym zakresie

TEMAT TYGODNIA: "JUŻ ZIMA"
TEMATY DNIA:
Wszędzie biało
Śniegowe gwiazdki
Zimowy krajobraz
Zima bywa mroźna-Lubimy zimę

Zamierzenia:
Pobudzanie naturalnej ciekawości świata, budzenie zainteresowania książkami poprzez oglądanie różnych książek, wskazanie na książkę jako źródło wiedzy-Budzenie zainteresowania przyrodą, zachęcanie do obserwowania zmian w otoczeniu związanych z zimową porą
Rozwijanie umiejętności porozumiewania się poprzez uważne słuchanie, zapamiętywanie i wykonywanie instrukcji
Budowanie poczucia bezpieczeństwa poprzez budowanie zrozumienia zasad zachowania ostrożności w zimie-Rozwijanie koordynacji wzrokowo –ruchowej i poczucia rytmu, orientacji przestrzennej, orientacji w schemacie własnego ciała
Rozwijanie spostrzegawczości i pamięci wzrokowej, analizy i syntezy wzrokowej poprzez rozpoznawanie śladów na śniegu
Rozbudzanie wrażliwości literackiej poprzez dostarczenie okazji do słuchania utworów, rozwijanie zainteresowania książką jako źródłem wiedzy
Rozwijanie umiejętności obserwowania otoczenia i dostrzegania zmian w otoczeniu-Rozwijanie umiejętności wyciągania wniosków poprzez opowiadanie na temat zaobserwowanych zjawisk, obserwowanie i opisywanie zmian zachodzących podczas eksperymentów, opisywanie zimowego krajobrazu
Rozwijanie kreatywności, wyobraźni ruchowej poprzez ilustrowanie ruchem treści utworu-Poszerzanie wiedzy na temat zjawisk atmosferycznych, zmian zachodzących pod wpływem mrozu, niepowtarzalności kształtów płatków śniegu
Rozwijanie myślenia logicznego poprzez dobieranie w pary obrazków, wdrażanie do rozumienia pojęcia liczby 8 i jej znaku graficznego, doskonalenie umiejętności przeliczania